کد مطلب:42547 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

وظيفه مسلمانان در مورد همسران پيامبر از نظر قرآن چيست؟

قرآن درباره همسران پيامبران دو دستور ميدهد:
الف: «وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنٌَ مَتاعاً فَسأَلُوهُنٌَ مِنْ وَراءِ حِجابٍ ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهنٌَ» احزاب/ 53.
[هنگامي كه چيزي از وسايل زندگي از آنان درخواست ميكنيد از پشت پرده بخواهيد.]
در ميان اعراب رسم اين بود كه به هنگام نياز به وسائل زندگي، آن را از همسايه به عاريت ميگرفتند و خانه پيامبر نيز از اين شرايط جدا نبود و مسلمانان وقت و بيوقت براي رفع نياز به «بيوت پيامبر» مراجعه ميكردند و از همسران او وسايلي را به عاريت ميگرفتند، در اين شرايط دستور داده شد كه مسلمانان با همسران پيامبر رو در رو سخن نگويند و از پشت پرده و يا پشت در، به سخن بپردازند.
مقصود از حجاب در آيه، حجاب اسلامي نيست كه بر همه زنان لازم و فرض است، بلكه همان حائل و حاجز است كه طرفين را از هم جدا ميسازد.
اين مطلب را دو چيز تأييد ميكند:
1ـ آيات مربوط به «حجاب اسلامي كه در سوره «نور» وارد شده، پيش از اين دستور، نازل گرديده است: طبعاً مقصود از آيه متأخٌر، دستور مجدٌد خواهد بود، نه تأكيد مگر اينكه قرينهاي بر تأكيد باشد.
2ـ تعليلي كه در اين مورد وارد شده است مؤيٌد اين مطلب است چنانكه ميفرمايد: «ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنٌَ» [اين كار براي قلوب شما و همسران پيامبر(ص) مايه پاكيزگي بيشتر است] و اگر مقصود حجاب اسلامي بود مناسب بود كه تعليل به صورت ديگري باشد.
ب: «وَلا تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً إِنٌَ ذلِكُمْ كانَ عِنْدَاللهِ عَظيماً» احزاب/ 53.
[مؤمنان حق ندارند پس از درگذشت پيامبر(ص) با همسران او ازدواج نمايند اين كار نزد خدا (گناه) بزرگي است.]
علٌت تحريم ازدواج با همسران پيامبر، پس از رحلت مسئله «غيرت زدگي» نيست، بلكه در اين جا نكتهاي وجود دارد كه به آن اشاره ميكنيم:
فلسفه تشريع اين حكم به طور اجمال اين است كه:
همسران پيامبر به خاطر انتساب با بيت وحي و به خاطر احترامي كه قرآن به آنان گذارده تا آنجا كه آنها را «أُمٌهات المؤمنين» ناميده است، در جامعه اسلامي از احترام خاصٌي برخوردار بودند، و تمايل آنان به يك طرف، مايه گرايش عمومي به آن سو ميگشت.
در اين شرايط، قرآن ازدواج با آنان را پس از درگذشت پيامبر(ص)، ممنوع اعلام ميدارد، زيرا پيوند زناشويي با آنها زمينه بهرهبرداري سياسي از وجود آنها را براي شوهر فراهم ميسازد، ارتباط با خاندان وحي را وسيله نيل به آمال خود قرار ميدهد.
تاريخ بهترين معلٌم و آموزگار است در جنگ جمل قرابت و خويشاوندي زبير با عايشه سبب شد كه زبير افراد ساده لوح را به دنبال خود بكشد و نبرد خونيني را به راه اندازد، اگر عايشه هوادار «زبير» و «طلحه» نبود، هرگز زبير و همتاي او «طلحه» به گردآوري چنين سپاهي موفق نميشدند و لذا ميفرمايد: «وَلا تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً».

---

منشور جاويد ج 7
آية الله جعفر سبحاني